Basgitaar

Een begeleidingsinstrument pur sang

1. De basgitaar

Ook basgitaren zijn net als elektrische gitaren ontworpen om te worden gebruikt met een elektrische versterker. Een basgitaar vereist qua constructie wat meer denkwerk. Hij heeft namelijk dikkere en langerre snaren nodig om die lage frequenties nauwkeurig te kunnen weergeven

Er werd, in het ontwerp, meer aandacht gegeven aan de versteviging van de hals en grotere stemmechanieken. Hierbij moest het gewicht en vooral de balans van het instrument in evenwicht blijven.

1.1 De Fender Precision basgitaar

De introductie van de Fender Precision basgitaar werd zo genoemd door de aanwezigheid van de frets. Deze maakte de intonatie (vandaar Precision) nauwkeuriger.

Ook een basgitaar heeft elementen (pickups) die zijn ontworpen om de trillingen van de snaren op te vangen en om te zetten in elektrische signalen die naar de versterker worden gestuurd. Deze elementen zijn anders als bij een elektrische gitaar, behalve dat het ook “gewoon” spoelen zijn natuurlijk.

De Precision bas had er slechts een, die opgesplitst kon worden.

Een echte Precision basgitaar
Een “echte” Precision basgitaar

1.2 De Fender Jazz basgitaar

De Fender Jazz basgitaar is een kleinere model met een smallere hals. Door de 2 aanwezige rechte enkelspoels-elementen zijn de klankmogelijkheden van deze basgitaar groter.

De helaas te vroeg gestorven basvirtuoos Jaco Pastorius sloopte de frets uit zijn 1962 Jazz basgitaar. Hij vulde de sleuven, waar de frets in zaten, op met hout en voorzag de gehele hals een een speciale laklaag om slijtage te voorkomen van de snaren. Met deze aanpak stond hij aan de basis van de fretloze basgitaar, die door Jazzmuzikanten later gebruikt gingen worden.

1.3 De Rickenbacker basgitaar

De Rickenbacker basgitaar was een geduchte concurrent van de Fender Precision basgitaar in de jaren 60. Basgitarist Chris Squire, van Yes, gaf deze basgitaar het zo kenmerkende ronkende geluid mee.

Maar toch is, net als de Stratocaster en de Telecaster bij elektrische gitaren, de oerbas van de Fender Precision bas vrijwel de enige overlevende uit het begintijdperk van de pop- en de rockmuziek. De Precision bas is nog exact dezelfde basgitaar gebleven, en wordt nog steeds veel gebruikt.

Rickenbacker basgitaar

1.4 De basgitaar in de praktijk

Het zijn in ieder geval zeer interessante instrumenten, die een belangrijke rol spelen in bijna alle genres van moderne muziek. Ze worden onder andere in de rock, pop, funk, jazz, metal en vele andere stijlen. Hier zijn enkele dingen die je met een basgitaar kunt doen:

  1. Spelen in een band: De basgitaar is de ruggengraat van een band en zorgt voor de ritmische en harmonische basis van de muziek. Door in een band te spelen, kun je samenwerken met andere muzikanten en samen muziek maken.
  2. Improviseren en soleren: Hoewel de basgitaar meestal een begeleidingsinstrument is, kan hij ook worden gebruikt voor solo’s en improvisaties. Door te experimenteren met verschillende speeltechnieken en toonladders, kun je unieke solo’s creëren die passen bij de muziek die je speelt.
  3. Opnemen: Basgitaren zijn ook populair in opnamestudio’s, waar ze worden gebruikt om de baspartijen op te nemen voor albums en andere muzikale projecten.
  4. Live optreden: Veel muzikanten spelen live optredens met een basgitaar en genieten van de sensatie van optreden voor een publiek en de energie die ontstaat bij live muziek.
  5. Componeren en arrangeren: Basgitaren kunnen ook worden gebruikt om muziek te componeren en te arrangeren. Door te experimenteren met verschillende akkoordprogressies en ritmes, kun je nieuwe muziek creëren en arrangeren.
Een vette basgitaar

Wil je ook basgitaar gaan spelen? Lees dan ook mijn geschreven blog Is basgitaar spelen moeilijk. Of je nu een beginner bent of een ervaren muzikant, een basgitaar kan een geweldige toevoeging zijn aan je muzikale arsenaal

Hoewel de basgitaar over het algemeen een begeleidingsinstrument is, wil ik de basgitaristen onder ons niet voor het hoofd stoten. Uiteraard zijn er genoeg muziekstijlen waarin de basgitaar als solo instrument fungeert. Dit zijn wel meestal meestal kwalitatief uitstekende bassisten, die je in verschillende genres treft.

2. Soorten basgitaren

Er zijn verschillende soorten basgitaren die verschillen in vorm, grootte, klank en speelbaarheid. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende soorten basgitaren:

  1. Precision Bass (P-bas): Dit is een van de meest bekende en populaire basgitaren. Het heeft een eenvoudige, vierkante vorm en een enkele split-coil pickup in het midden van de body. Het geluid van de P-bas is krachtig en rijk aan lage tonen.
  2. Jazz Bass (J-bas): Dit is een ander bekend en populaire basgitaar, die meer geschikt is voor het spelen van snellere, complexe muziekstukken. Het heeft twee single-coil pickups, één bij de brug en één bij de hals. Het geluid van de J-bas is helder en levendig, en het is populair onder jazz- en funk-muzikanten.
  3. Stingray Bass: Deze basgitaar is ontworpen door Music Man en heeft een massief lichaam en een enkele humbucker pickup. Het geluid van de Stingray is krachtig en agressief, en het is populair in rock- en metalgenres.
  4. Hollowbody Bass: Dit is een basgitaar met een holle body, die lijkt op een archtop-gitaar. Het geluid van de Hollowbody is warm en resonerend, en het is populair in jazz en blues muziek.
  5. Fretloze Bass: Deze basgitaar heeft geen frets op de hals, waardoor het spelen van glissando’s en vibrato’s mogelijk is. Het geluid van de fretloze bas is zacht en zangerig, en het is populair onder jazz- en fusion-muzikanten.
  6. Short Scale Bass: Dit type basgitaar heeft een kortere schaallengte dan normaal. Dit maakt het wat gemakkelijker om te spelen voor mensen met kleinere handen. Het geluid van de short scale bas is minder krachtig dan dat van een normale basgitaar. Maar het is wel populair in rock en indie muziek.

3. Bekende bassisten

Er zijn veel bekende bassisten in de muziekindustrie, hier zijn enkele voorbeelden:

  1. Flea (Michael Balzary): Flea is de bassist van de Red Hot Chili Peppers en staat bekend om zijn energieke en funky basspel.
  2. Jaco Pastorius: Jaco Pastorius was een invloedrijke jazzbassist. Hij stond bekend om zijn technische vaardigheden en zijn innovatieve gebruik van harmonics en andere speeltechnieken.
  3. Geddy Lee: Geddy Lee is de bassist van de Canadese rockband Rush en staat bekend om zijn snelle en complexe baslijnen en zijn hoge stem.
  4. John Entwistle: John Entwistle was de bassist van The Who en werd vaak aangeduid als “The Ox” vanwege zijn krachtige en agressieve speelstijl.
  5. Victor Wooten: Victor Wooten is een virtuoze bassist die bekend staat om zijn technische vaardigheden en zijn unieke stijl van slap bass.
  6. Paul McCartney: Paul McCartney is bekend als de bassist van The Beatles en heeft ook solo gewerkt als bassist en multi-instrumentalist.
  7. Marcus Miller: Marcus Miller is een veelzijdige bassist en producer die heeft samengewerkt met veel verschillende artiesten en stijlen, waaronder jazz, funk, soul en pop.
  8. Sting (Gordon Sumner): Sting is een singer-songwriter en bassist die bekend staat om zijn werk met The Police en zijn solo-carrière.

En nog enkele van mijn favorieten:

  • John Myung: Myung is een invloedrijke bassist van de progressieve metal-stijl van Dream theater en staat bekend om zijn technische vaardigheden en harmonische snelle en complexe baslijnen.
  • Billy Sheehan: Sheehan is een bassist die bekend staat om zijn virtuoze en technische speelstijl, hij heeft vele prijzen en onderscheidingen ontvangen voor zijn werk.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de vele bekende bassisten die er zijn. Er zijn er nog veel meer die bijdragen aan de wereld van de muziek.