Gitaar stemmen in andere toonhoogte: tips en trucs
We kennen allemaal de standaard stemming van de gitaar, E-A-D-G-B-E. Maar stel dat je in een andere toonhoogte moet of wil spelen, dan zul je je gitaar in een andere toonhoogte moeten stemmen. Dus je gitaar anders stemmen in een andere toonhoogte dan de standaard stemming. Dit kan voor meerdere redenen nuttig zijn. Ik zelf deed dit bijvoorbeeld in onze band om de zang te ontlasten, aangezien er veel verschillende coversongs werden gespeeld, waarbij de zanger het niet altijd even makkelijk had. Dit kan net dat beetje zijn, waarbij je zanger die bepaalde toon in het nummer wel haalt.
Je hebt verschillende soorten gitaarstemmingen, ook mede afhankelijk van muziekstijl maar ook persoonlijke voorkeur. Hieronder een lijstje van de meest gebruikte varianten:
- Standaard gitaarstemming: de meest bekende en meest gebruikte stemming voor de meeste gitaren. De snaren zijn hierbij gestemd van laag naar hoog: E-A-D-G-B-E.
- Half-step down gitaarstemming: dit is de toon hoogte stemming die ik eerder vermeldde, alle snaren worden een halve toon omlaag gestemd: D#-G#-C#-F#-A#-D#.
- Drop D gitaarstemming: de zesde (dikste) snaar wordt hierbij een hele toon omlaag gestemd. Van hoog naar laag wordt dat: D-A-D-G-B-E
En natuurlijk zijn er nog veel meer varianten.
1. Gevolgen van gitaar stemmen naar andere toonhoogte
Allereerst wil ik vermelden dat, in welke andere toonhoogte je je gitaar ook maar wil stemmen, het belangrijk is om de kromming van je gitaarhals na te kijken en mogelijk opnieuw moet (laten) afstellen. Het losser of vaster draaien van je snaren leidt tot minder of meer spanning op je hals. Dit kan verder ook gevolgen hebben voor je actie en intonatie. In dit artikel heb ik er meer over geschreven.
Verder moet je weten dat het ook invloed heeft op de klankkleur van je gitaar. Uitgaande van je huidige toonhoogte stemming, zul je bij een lagere stemming een diepere, volle klank krijgen. Terwijl wanneer je naar een hogere stemming gaat een meer helderdere, sprankelende sound zult krijgen.
Ook een “floating bridge” of “Floyd rose” brug zal mogelijk opnieuw afgesteld moeten worden. Dit soort bruggen afstellen is vaker wat meer werk.
Wanneer je gewend bent in de standaard tuning te spelen, zul je ook merken dat wanneer je je gitaar omlaag stemt zaken als omhoog drukken veel makkelijker worden. De bespeelbaarheid wordt dus groter doordat de snaren een lagere trekkracht hebben.
Afhankelijk van de stijl die je wilt spelen, zou je dus misschien ook je snaren moeten aanpassen qua dikte, type. In onderstaande blogs het ik het een en ander geschreven voor diverse soorten snaren en gitaren.
2. Gitaar halve toon lager stemmen
Zoals ik reeds eerder aangaf, stemden mijn band en ik onze instrumenten een halve toon om vooral de zanger te “sparen”. Door je gitaar een halve toon lager te stemmen kan je gitaar, vergelijkend met de standaard stemming, wat “zwaarder” of “donkerder” gaan klinken. Een echte “cleane” sound is wat lastiger te krijgen.
Wanneer je dit niet wilt zou je kunnen proberen om er dikkere snaren op te zetten. Bijvoorbeeld door je snaren om te wisselen van een 0.09 set naar een 0.10 set of nog hoger. Een andere consequentie is wel, dat de bespeelbaarheid van je gitaar weer wat minder wordt.
Het is allemaal afhankelijk van welke stijl je speelt. Speel je rock, dan is dat niet zo erg, maar speel je een muziekstijl waar wat meer cleanere tonen nodig zijn, kan het wel een probleem voor je zijn.
Een alternatief, om toch een halve toon lager te kunnen spelen, is je akkoorden een halve toon verplaatsen. Echter met barré akkoorden is dit nog wel te doen, maar met open akkoorden wordt het een stuk lastiger.
Door je gitaar een halve toon lager te stemmen, kun je toch dezelfde akkoorden patronen blijven spelen.
Alles bij elkaar hebben beide mogelijkheden zo hun voor- en nadelen.
2.1. Muzikanten die standaard een halve toon lager spelen
Er zijn bands die standaard hun muziek opnemen die een halve toon omlaag gestemd zijn. Dit is een keuze waarbij men meer voordelen ziet als nadelen door in een andere toonhoogte te spelen. Het kan zijn dat de zang er net iets beter uitkomt, of de gitaren gewoon beter klinken doordat het wat donkerder kan klinken.
Een paar voorbeelden van muzikanten die een halve toon lager spelen zijn:
- Neal Morse
- Alice in Chains
- Deftones
- Nirvana
- Foo Fighters
3. Drop D tune
Drop D tune of drop D stemming, het woord “drop” zegt het al. Bij een gitaar met een drop D stemming is de lage E-snaar verlaagd naar een D. Dus de stemming is hier gewijzigd van E-A-D-G-B-E naar D-A-D-G-B-E. Dit wordt vooral veel gedaan in de metal en rock. Maar ook lang voordat metal en rock het gebruikte werd het al gedaan in de blues en folkmuziek.
Door de E-snaar verlaagd te stemmen, wordt het onder andere makkelijker om power akkoorden te spelen met een enkele vinger over de laatste 3 snaren. Ook creëer je een donkerder en zwaarder geluid, hetgeen populair is in bepaalde genres.
Maar ook bands als Nirvana (Smells like teen spirit), en de Foo Fighters (Everlong) maken gebruik van de drop D tune.
3.1. Eddie van Halen
Ook Eddie van Halen maakte af en toe gebruik van de drop D stemming. Hoewel Eddie niet de eerste was, heeft hij het wel op een unieke manier geïntegreerd in zijn gitaarspel. Hij kon op die manier makkelijker bepaalde akkoorden en vooral unieke drop D riffs spelen. Zo combineerde hij zijn eigen gecreëerde technieken als tapping, hammer-ons, pull-offs en harmonische (flageoletten) met de drop D stemming. Op die manier heeft hij ook zijn kenmerkende sound ontwikkeld.
Luister maar eens naar het nummer “Unchained”, hoe het krachtige openingsriff gestemd in drop D zorgt voor die fantastische zware, agressieve klank.
Door zijn gitaar in andere toonhoogtes te stemmen, deed Eddie van Halen zijn gitaarspel verrijken. Daar kwam bij dat hij een sublieme gitarist was met een fantastisch inzicht. Hierdoor had hij dan ook een behoorlijke invloed op de volgende generatie gitaristen.
3.2. Wat is een D-tuna
De D-tuna is een innovatieve gadget voor een “Floyd rose” tremolobrug die is uitgevonden door Eddie van Halen. Zo kon hij met liveoptredens makkelijker overschakelen van een E naar een D, of andersom. Zo hoefde hij niet steeds te wisselen van gitaar en hoefde hij ook niet steeds een gitaar te bewaren die in D tune gestemd stond. Op die manier kon hij “Unchained” en “Main street” achter elkaar spelen zonder van gitaar te wisselen.
De D-tuna werd een standaard uitrusting op de gitaren van Eddie van Halen. In eerste instantie op zijn Peavey en Musicman gitaren en nu op zijn Fender signature series met vergrendelde “Floyd rose” tremolobrug. Want let op, de D-tuna is niet te gebruiken op een “floating” tremolo, de tremolobrug moet tegen de body aan staan. Wanneer dit bij jou niet is, kun je dit doen door de schroeven aan binnenzijde van de body in te draaien zodat de brug tegen de body aan wordt gedrukt. Hierdoor is alleen nog een “dive” actie mogelijk met de tremolobrug.
De D-tuna is ook los verkrijgbaar, en is op iedere “Floyd rose” tremolobrug te monteren.
Er zijn reeds duizenden van deze D-tuna’s verkocht over de hele wereld, en ook vele bekende gitaristen gebruiken hem. Dus wat betreft is het wel een unieke uitvinding.
3.3 Werking D-tuna
De D-tuna werkt door een kleine hendel toe te voegen aan een “Floyd rose” tremolobrug, die weer verbonden met de duimschroef waarmee de spanning van de lage E-snaar wordt geregeld. De fijnstemschroef voor de E-snaar op de “floyd rose” is dan wel buiten werking aangezien de hendel er nu voor zit.
Wanneer de setup volgens onderstaande YouTube film is gedaan, kun je door de hendel eruit te trekken in drop D.
4. Stemapparaat
Een stemapparaat is bij het stemmen naar een andere toonhoogte een onmisbaar apparaat.
Verkrijgbaar bij:
Gerelateerde berichten
Basgitaar spelen: met vingers of plectrum?
Dit bericht heeft nog geen reacties