Gitaar opnemen: alles wat je moet weten
Wil je graag je gitaarspel opnemen en delen met anderen? Of ben je gewoon nieuwsgierig hoe je het beste geluid uit je gitaar kunt halen en dat vast kunt leggen? In dit artikel wil ik je wat handige tips en technieken laten zien over het opnemen van een elektrische gitaar en akoestische gitaar.
Iedere gitarist weet dat het gitaar geluid afhankelijk is van een aantal factoren. Dit zijn onder andere al je randapparatuur van effecten, en uiteraard je gitaarversterker wanneer je gebruik maakt van een elektrische gitaar. Maar de allerbelangrijkste factor blijven toch je vingers. Jij alleen hebt als individu het unieke geluid van je gitaarsound letterlijk in handen.
Dit unieke gitaargeluid wil je natuurlijk wel zoveel mogelijk vasthouden in zowel live registraties als opnames. Lees verder en ontdek hoe je het beste geluid uit je gitaar kunt halen!
- 1. Een goed basis gitaargeluid?
- 2. Het gitaargeluid vanuit je gitaarversterker
- 3. Elektrische gitaar opnemen met een microfoon
- 3.1 Enkelvoudige microfoontechnieken
- 3.2 Experimenteren met microfoons
- 3.3 Bekende dynamische microfoons voor het opnemen van je gitaargeluid
- 3.4 Het opnemen met condensatormicrofoons
- 3.5 Populaire condensatormicrofoons voor ambient opname elektrische gitaar
- 4. Akoestische gitaar opnemen met een microfoon
- 5. Het gitaargeluid van bekende gitaristen
1. Een goed basis gitaargeluid?
Natuurlijk behoort iedere gitarist te weten, dat een goed basisgeluid een belangrijke voorwaarde is. Het is een “nobel” streven om te werken aan je eigen gitaarsound. Je wilt natuurlijk trots kunnen zijn op die unieke sound die wordt gecreëerd door je apparatuur en je vingers.
Je komt er daarna wel snel achter, afhankelijk van of je in een band live speelt of opnames in een studio maakt, dat je jezelf wel in staat moet stellen om je aan te passen aan het totaalbeeld. Als gitarist zul je je in dienst moeten stellen van je band, het collectief. Er zijn uiteraard ook gevallen waarbij het andersom is, maar dat kan alleen bij de allergrootste gitaristen onder ons.
In een homestudio is die vrijheid natuurlijk veel groter, aangezien je dan zelf bepaald hoe het totaalbeeld moet klinken. Maar ook hier moet je gaan werken aan een totaalbeeld dat proportioneel is.
2. Het gitaargeluid vanuit je gitaarversterker
Veel gitaristen ervaren vaak, dat het opgenomen gitaar geluid niet te vergelijken is met het directe geluid dat ze gewend zijn. Dit kan teleurstellend zijn en iemand demotiveren.
Een van de redenen hiervan is dat, een microfoon die dicht bij de speaker wordt gezet, het directe geluid wordt opgevangen vanuit de speaker. Een plek waar je dus met je oor normaal gesproken niet bent. Jij, als gitarist, hoort namelijk het samenspel van het directe geluid uit je speaker, inclusief alle weerkaatsingen van de omgeving waarin je speelt. Hier heb ik ook al eerder over geschreven in mijn blog “Verhoog het succes van optreden met je band op het podium“. Je gitaargeluid, met dezelfde versterker- en effectapparatuur instellingen, kan daarbij in de ene ruimte totaal anders klinken dan in de andere ruimte.
Ook bij het opnemen van je gitaar geluid zul je merken dat het gitaargeluid kan variëren. Het is dan een kwestie van experimenteren welk gitaargeluid voor jou persoonlijk het beste klinkt. Of het nu een opname betreft (studio of homestudio) of live op het podium.
3. Elektrische gitaar opnemen met een microfoon
Een gitaar opnemen vanuit je gitaarversterker kan op verschillende manieren worden gedaan. Een veelgebruikte is de ouderwetse methode, door gebruik te maken van een microfoon om het geluid direct vanuit de versterker op te nemen of door te versterken. Je plaatst de microfoon voor de speaker van de versterker en sluit deze aan op een audio-interface of recorder. Op deze manier kun je het geluid van je gitaarversterker vastleggen en later bewerken of mixen.
Het opnemen van het gitaargeluid vanuit je gitaarversterker biedt vele mogelijkheden om je geluid te vormen en aan te passen. Experimenteer ook vooral maar eens met verschillende microfoonposities, versterker instellingen en effecten om jouw unieke gitaargeluid vast te leggen. En vergeet daarbij niet om te luisteren naar het eindresultaat en eventueel aanpassingen te maken om het geluid te perfectioneren.
Een andere optie is het gebruik van een directe opname. Hierbij sluit je de gitaar rechtstreeks aan op een audio-interface, zonder gebruik te maken van een versterker. Hierbij maak je gebruik van een audio-interface met ingebouwde versterker modellen en effecten. Met deze apparaten kun je het geluid van je gitaar direct opnemen en tegelijkertijd verschillende versterker modellen en effecten gebruiken. Dit kan handig zijn als je een bepaald geluid wilt creëren dat niet mogelijk is met je eigen versterker.
Lees verder om de verschillende microfoontechnieken te leren kennen.
3.1 Enkelvoudige microfoontechnieken
De combinatie van je gitaar en je versterker is op vele manieren te beïnvloeden. Al die vele verschillende soorten gebruikte materialen zoals elementen van de gitaar, elektronica, effectapparatuur en je type of soort gitaarversterker zijn bepalend voor je basisgeluid. Wanneer je dit met een microfoon wilt overdragen naar je opname, zou je dit op de simpelste manier met een dynamische microfoon kunnen doen.
Dynamische microfoons zijn veruit de meest robuuste en goedkoopste manier bij een gitaar opnemen, want deze microfoons zijn in staat om hoge geluidsdrukken te verwerken. Op een korte afstand, van 5 cm, draagt het bij (doordat hij zo dichtbij staat) aan een versterking in het laag gebied. Daarbij registeren veel dynamische microfoons bij aan het versterken tussen 3 – 5 kHz gebied. Hierdoor komt het karakter van de gitaarversterker beter tot uitdrukking.
Een comboversterker met een 12 inch speaker is gemakkelijk met een microfoon op te nemen. Hierbij moet je er voor zorgen, dat je versterker minimaal een halve meter van de muur afstaat, en verhoogt (30-60cm) opgesteld staat. Op die manier voorkom je ongewenste nadruk op lage frequenties.
Met een speciale standaard, zoals hieronder, kun je de microfoon op de gewenste hoogte instellen.
3.2 Experimenteren met microfoons
Plaatsing ter hoogte van het centrum op een afstand van 5 – 10cm tot het midden (conus) van je speaker geeft het meest duidelijke, krachtige en heldere geluid. Zo liggen het centrum van het microfoonmembraam en de luidsprekerconus op een lijn, ideaal voor solowerk. Je kunt het geluid nog beïnvloeden door de microfoon nog meer of minder schuin te zetten ten opzicht van het midden. Je zult versteld staan welke verrassende resultaten dit kan leiden.
Door bijvoorbeeld met de microfoon verder van het centrum af te gaan, waardoor de hoge frequenties afnemen, zul je ook een afname van het heldere geluid bemerken. Wel wordt je geluid daar warmer en voller van in het middengebied. Tevens worden meer omgevingsgeluiden, zoals weerkaatsingen waargenomen. Dus door de microfoon maar iets weg te nemen vanuit het centrum, heb je alweer een geheel ander geluid.
Heeft je combo of speakerkast een open achterzijde? Dan kun je ook nog aan de achterkant een microfoon plaatsen, waardoor je een diep en vol geluid krijgt. Meestal wordt dit wel in combinatie met meerdere microfoons gedaan.
De ambiente microfoon in bovenstaande plaatje is veelal een condensatormicrofoon aangezien, door hun natuurlijke klant, de4ze uitstekend geschikt zijn voor ambient (omgeving) opnamen.
3.3 Bekende dynamische microfoons voor het opnemen van je gitaargeluid
Dynamische microfoons zijn een zeer populaire keuze voor het opnemen van een gitaar. Een veelgebruikte oudgediende dynamische rock-microfoon is de Shure SM57, die bekend staat om zijn heldere en krachtige geluidsweergave. Daarbij heeft deze nog een aantal gunstige eigenschappen ten opzichte van dure condensatormicrofoons.
Door zijn specifieke constructie ondergaat de capsule onder hoge geluidsruk een soort vervorming dat bijdraagt aan het mooie volle en ronde geluid. Deze microfoon is al zeer lange tijd populair onder geluidstechnici, en is zowel in een live als opname situatie zeer populair. Wist je dat Eddie van Halen zijn eerste album in 1978 volledig met deze microfoon heeft opgenomen, maar ook het latere album “Balance” er gedeeltelijk mee is opgenomen?
Een andere populaire optie is de Sennheiser e609, die speciaal is ontworpen voor het opnemen van gitaarversterkers. Ook deze microfoons kunnen je helpen om het karakter en de nuances van je gitaargeluid vast te leggen en toe te voegen aan je opnames. Experimenteer eens met verschillende microfoons en posities om het geluid te vinden dat het beste bij jou en je muziekstijl past.
Zeker wanneer je een thuis opnemende gitarist bent, mag het geen bezwaar vormen om deze legendarische klankbepalers eens uit te proberen. Daarbij uiteraard rekening houdend met de muziekstijl die je speelt. Want wanneer je bijvoorbeeld een akoestische gitaar wilt opnemen, adviseer ik geen dynamische microfoons, maar eerder een condensatormicrofoon.
3.4 Het opnemen met condensatormicrofoons
Condensatormicrofoons, of ook wel grootmembraan microfoons genoemd, zijn meer ideaal wanneer je een cleaner signaal wilt opnemen. Hierbij zijn Condensatormicrofoons meer superieur aan de dynamische microfoons. Kijk, live op het podium zal het niet veel verschil maken, maar bij opnames is dit een heel ander verhaal. Condensatormicrofoons registreren veel meer nuances van de aanslag op je gitaar. Ze zijn veel meer in staat om de rijke boventonen vast te leggen, ook bij zwak overstuurde gitaarversterkers.
Met het opnemen van een eenvoudige combo gitaarversterker zo’n condensatormicrofoon gaat in principe hetzelfde op als met een dynamische microfoon. Echter moet je alleen meer letten op de afstand, die groter moet zijn. Hierbij zul je minimaal 20cm afstand moeten houden tot zelfs wel een halve meter.
Let op, want condensatormicrofoons zijn kwetsbaarder, en de hoge druk kan de elektronica stuk maken.
Ook hier verkrijg je een helder en krachtig geluid door de microfoon in het centrum van de speaker te plaatsen. Door meer zijwaarts te plaatsen, wordt het geluid wat donkerder als gevolg van de klankeigenschappen van de speaker. Wanneer je meer speakers hebt, zoals een 4×12 inch cabinet, kies je je best klinkende speaker. Zet je de microfoon meer naar achteren, zal hij uiteraard ook van de andere speakers het gitaargeluid waarnemen.
Je kunt natuurlijk ook combinaties van dynamische en condensator microfoons toepassen, maar voor een homestudio zijn de technische mogelijkheden wel een stuk beperkter.
3.5 Populaire condensatormicrofoons voor ambient opname elektrische gitaar
Condensator microfoons zijn over het algemeen een stuk prijziger als dynamische microfoons. Wanneer je ook de zogenaamde “ambient” (zie ook afbeelding) van je gitaarversterker, hoef je niet direct de allerduurste condensator microfoons aan te schaffen. Het is niet eenvoudig om de een goede keuze te maken uit die vele merken en soorten condensatormicrofoons. De ene is meer geschikt om een heldere zangpartij op te nemen, de ander meer om instrumenten (gitaar) op te nemen.
Onderstaande zijn in ieder geval populaire en veelgebruikte microfoons, waarmee je een goede ”ambient” gitaaropname kunt maken. Vooral de NT1 van Rode is een alleskunner (mijn favorietje), die voor zowel zang als “ambient” opname uitermate geschikt is.
4. Akoestische gitaar opnemen met een microfoon
Voor het opnemen van een akoestische gitaar zijn uitsluitend eigenlijk alleen condensator microfoons geschikt. Vooral ook door het relatief lagere klankvolume van een akoestische gitaar. Voor een serieuze opname zijn dynamische microfoons ongeschikt, maar in een live situatie zou je uit praktische overwegingen nog gebruik kunnen maken van een dynamische microfoon.
Het opnemen van een akoestische gitaar is daarbij een stukje complexer als bij een elektrische gitaar. Meestal wordt gebruik gemaakt twee of nog meer condensatormicrofoons. Het akoestische gitaargeluid kan dan op verschillende plekken opgenomen worden, waarbij de mogelijkheden heel uitgebreid zijn. Zo spreekt men van AB-configuraties, MS-configuratie (minder geschikt in homestudio situaties vanwege aanschaf van duurdere microfoons) en X-Y configuraties voor de verschillende microfoonposities.
Maar let op, de omgeving is bij het opnemen van een akoestische gitaar nog belangrijker. Je hebt namelijk meer te maken met veel weerkaatsingen, en dit kan je gitaaropname zwaar beïnvloeden.
Over het het algemeen behoren de condensatormicrofoons tot de wat duurdere microfoons behoort. Voor een homestudio zijn er echter echt wel enkele goede condensatormicrofoons te vinden, hierbij rekening houdende met de betaalbaarheid. Schermen kunnen dit verbeteren, maar moeten wel goed geplaatst worden.
4.1 Opnemen in een homestudio
In een homestudio heb je niet altijd het budget voor zoveel microfoons. Je kan dan altijd eerst beginnen met de single microfoontechniek. Start dan met de microfoon op zo’n 40 centimeter van de 12de fret te zetten, en experimenteer met de afstand. Op die manier zul je voor je zelf moeten gaan uitmaken welk geluid voor jou het mooiste klinkt om op te nemen.
Andere mogelijkheid is om de microfoon bij de brug te plaatsen, waardoor het geluid wat minder schel wordt.
Over het algemeen kun je wel zeggen dat de single microfoontechniek wat saai een eentonig kan klinken, het ligt hier vooral aan of dat er meerdere instrumenten gebruikt worden of dat de akoestische gitaar het middelpunt is. Is de akoestische gitaar het middelpunt kun je met de 2 microfoon techniek mooiere resultaten behalen.
4.2 Betaalbare alternatieven bij akoestische gitaar opnemen
Een zeer betaalbare condensator microfoon voor akoestische gitaaropnames is de AKG C-1000. Het is een iconische microfoon die al vele jaren trouw dienst doet in studio-opnamen. Hij is zowel voor vocale als akoestische gitaaropnames geschikt. Hij is zeer veelzijdig.
Dankzij zijn schakelbare richtingskarakteristieken kan hij worden aangepast aan verschillende opnamesituaties. De C-1000 kan worden ingesteld op het zogenaamde cardioïde voor gerichte opnamen, of op hypercardioïde voor situaties waarin achtergrondgeluiden moeten worden geminimaliseerd.
Hij is door de jaren heen qua ontwerp wat verfijnd, maar toch een geliefde microfoon voor professionele amateurs. Door zijn betaalbaarheid zeer geschikt voor eerder besproken gitaar opnames.
5. Het gitaargeluid van bekende gitaristen
Bekende gitaristen hebben vaak een uniek en herkenbaar gitaargeluid. Denk bijvoorbeeld aan Jimi Hendrix met zijn overstuurde en psychedelische geluid, of aan Eric Clapton met zijn soulvolle en bluesy klanken. Het gitaargeluid van deze gitaristen heeft hen geholpen om zich te onderscheiden en een stempel te drukken op de muziekgeschiedenis.
Een andere bekende gitarist met een kenmerkend gitaargeluid is Eddie Van Halen. Hij staat bekend om zijn snelle en virtuoze gitaarspel, gecombineerd met een krachtig en scheurend geluid. Van Halen heeft zijn eigen signature gitaarversterker ontwikkeld, de “5150“, die zijn geluid perfect weergeeft.
Nog een voorbeeld van een gitarist met een uniek gitaargeluid is David Gilmour van Pink Floyd. Zijn geluid wordt gekenmerkt door het gebruik van delay-effecten en een prachtige toon. Gilmour heeft met zijn gitaarspel en geluid vele mensen weten te raken en inspireren.
Zo zie je dat veel bekende gitaristen vaak een eigen en herkenbaar gitaargeluid hebben gecreëerd dat hen onderscheidt van anderen. Het is zeker interessant om eens te luisteren naar hun spel en te ontdekken hoe zij hun geluid hebben gecreëerd.
*Deze pagina bevat affiliate link(s)
Verkrijgbaar bij:
Verkrijgbaar bij:
Verkrijgbaar bij:
Verkrijgbaar bij:
Verkrijgbaar bij:
Verkrijgbaar bij:
Verkrijgbaar bij:
Verkrijgbaar bij:
Gerelateerde berichten
Het verschil tussen Telecaster en een Stratocaster
Dit bericht heeft nog geen reacties