Effectprocessoren

Ontketen je creativiteit met eindeloze klankmogelijkheden

1. Wat is een effectprocessor

Een effectprocessor is een elektronisch apparaat dat meerdere effecten en geluidsbewerkingen kan uitvoeren. In tegenstelling tot effectpedalen, die meestal slechts één effect per pedaal bieden, kunnen effectprocessors meerdere effecten en bewerkingen tegelijkertijd toepassen. Hierdoor zijn ze een veelzijdiger en krachtiger hulpmiddel voor het creëren en veranderen van geluid.

Effectprocessors worden vaak gebruikt in opnamestudio’s en live geluidstoepassingen, waar ze worden gebruikt om een breed scala aan effecten en bewerkingen toe te passen op individuele sporen of het hele mixsignaal. Dit kan worden gedaan om het geluid te verbeteren, zoals het toevoegen van galm of reverb aan een zangpartij, of om creatieve effecten toe te passen, zoals delay of modulatie, om een uniek geluid te creëren.

Effectprocessors worden meestal bediend met behulp van een interface, zoals een computerprogramma of een extern apparaat, zoals een MIDI-controller. Ze zijn verkrijgbaar in vele verschillende maten en vormen, van kleine en compacte desktop-eenheden tot grote en geavanceerde rack-eenheden.

1.1. Effectprocessor voor de gitarist

Voor de gitarist zijn er ook gitaar processors ontworpen die een breed scala aan effecten en geluidsbewerkingen toepassen op het geluid van een gitaar. Gitaar processors bieden vaak een combinatie van verschillende effecten zoals distortion, overdrive, chorus, delay, reverb, flanger, phaser, enzovoort. Hierdoor kunnen gitaristen een breed scala aan klanken creëren, variërend van vintage tot moderne geluiden.

Gitaar processors kunnen ook beschikken over modelleringsfuncties die het mogelijk maken om de klank van verschillende versterkers, luidsprekers, effectpedalen en andere apparatuur na te bootsen. Dit stelt gitaristen in staat om het geluid van hun favoriete artiesten en muziekstijlen na te bootsen, zonder dat ze een hele collectie versterkers en effectpedalen hoeven aan te schaffen.

Gitaar processors zijn ook handig voor live optredens, omdat ze vaak zijn uitgerust met voetschakelaars die gitaristen kunnen gebruiken om snel tussen verschillende effecten en geluiden te schakelen. Dit maakt het gemakkelijker voor gitaristen om tijdens het spelen van nummers hun geluid aan te passen en verschillende effecten te gebruiken.

Gitaar processors zijn verkrijgbaar in vele verschillende maten en vormen, van kleine en draagbare pedalen tot grote rack-eenheden. Sommige gitaar processors hebben ook MIDI-functionaliteit, waardoor ze kunnen worden geïntegreerd in complexere setup en verbonden met andere MIDI-apparaten.

1.2. Voordelen en nadelen t.o.v. losse effectpedalen

In het algemeen hangt de keuze tussen het gebruik van een gitaarprocessor en individuele effectpedalen af van de voorkeuren jou als gitarist en het soort muziek dat je speelt uiteraard. Beide hebben hun eigen voor- en nadelen en het is jou als individuele gitarist om te beslissen welke optie het beste bij je past.

Maar waarom zou ik een gitaarprocessor verkiezen boven een pedalboard met losse pedalen? Als je alles-in-één oplossing zoekt, is de muli-effectprocessor iets voor jou. Houdt wel rekening dat je de menustructuur van desbetreffende effectprocessor goed leert, zodat je een parameter van een bepaald effect snel kunt wijzigen. Hieronder een overzicht van de voor- en nadelen.

1.2.1. Voordelen

  1. Veelzijdigheid: Een gitaarprocessor biedt veel verschillende effecten en kanalen die gemakkelijk te schakelen zijn, waardoor het gemakkelijker is om snel te schakelen tussen verschillende geluiden zonder van pedaal naar pedaal te gaan.
  2. Ruimtebesparend: Met een gitaarprocessor heb je geen aparte pedalen en kabels nodig, wat ruimte bespaart op je pedalboard.
  3. Kwaliteit: Gitaarprocessors kunnen van hoge kwaliteit zijn en bieden vaak betere effecten dan individuele effectpedalen. Dit ligt wel aan welke effectpedalen, want er zijn ook genoeg losse effectpedalen die niet te evenaren zijn met gitaarprocessors. Maar hierbij geldt nog steeds: het is ook een kwestie van smaak.
  4. Opnames: Gitaarprocessors kunnen vaak worden aangesloten op een computer of ander opnameapparaat voor het opnemen van muziek.

1.2.2. Nadelen

  1. Duurder: Gitaarprocessors zijn over het algemeen duurder dan individuele effectpedalen.
  2. Niet zo gemakkelijk te repareren: Als er iets misgaat met een gitaarprocessor, kan het moeilijker zijn om hem te repareren dan een individuele effectpedaal.
  3. Personalisatie: Gitaristen die hun geluid willen aanpassen en personaliseren, vinden het misschien moeilijker om dit te doen met een gitaarprocessor dan met individuele effectpedalen. Er zijn toch aardig wat menu’s waar je doorheen moet scrollen, en als je er niet thuis in bent de weg kwijt kunt raken.
  4. Geen fysieke bediening: Het ontbreken van fysieke bedieningselementen kan voor sommige gitaristen een nadeel zijn, omdat ze misschien de voorkeur geven aan het gevoel van het bedienen van individuele pedalen.

2. Geschiedenis van de effectprocessor

In de 21e eeuw zijn effectprocessors nog geavanceerder geworden, met steeds meer functies en mogelijkheden. Veel effectprocessors hebben nu ook functies zoals loopers, drummachines, en opname- en afspeelfuncties. Daarnaast zijn er ook steeds meer effectprocessors die gebruik maken van mobiele apps en software voor het beheer en aanpassen van de effecten, waardoor gitaristen nog meer flexibiliteit hebben bij het creëren en aanpassen van hun geluid.

2.1. Jaren ’60 en ’70

Effectprocessors voor gitaristen zijn ontstaan in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw, toen muzikanten op zoek waren naar manieren om hun geluid te veranderen en te verbeteren. In die tijd werden veel experimenten uitgevoerd met verschillende effecten en bewerkingen, zoals distortion, fuzz, phasing, chorus en echo. Dit leidde tot de ontwikkeling van de eerste effectpedalen, zoals de Fuzz Face en de Uni-Vibe, die werden gebruikt door gitaristen zoals Jimi Hendrix en David Gilmour.

2.2. Jaren ’80 en ’90

In de jaren ’80 en ’90 werden de eerste digitale effectprocessors voor gitaar geïntroduceerd, die het mogelijk maakten om een breed scala aan effecten en bewerkingen toe te passen met een enkel apparaat. Deze digitale effectprocessors werden steeds geavanceerder en krachtiger, waardoor gitaristen in staat waren om meer complexe geluiden en effecten te creëren. In deze periode werden ook de eerste modeling-effectprocessors geïntroduceerd, die het mogelijk maakten om de klank van bekende versterkers en effecten na te bootsen.

2.3. Roland GP-8

Voor mij ging er een wereld open toen ik mijn eerste gitaarprocessor, de Roland GP-8, kocht meer dan 30 jaar geleden. Ik had destijds inmiddels flink wat stompboxen verzameld, zoals een Boss Chorus, een flanger de distortion HM-1 (Ai, veel spijt van dat ik die toen snel verkocht heb, want die is nu een verzamelaar en veel geld waard) en nog een aantal pedalen. Maar voor mij was de GP-8 het effectapparaat om te hebben, en verkocht al mijn Boss pedaaltjes waar ik nu nog spijt van heb. Niet dat de Roland GP-8 niet beviel want heb er toch wel veel plezier van gehad, maar omdat de losse effectpedalen weer helemaal in zijn en veel gevraagd. Vooral de zeldzamere types als de Boss HM-1.

De GP-8 vergt wat programmeerwerk, en het nadeel is dat als je snel wat wilt veranderen, je door al die menu’s en parameters moet scrollen.

Roland GP-8
De klassieke Roland GP-8

2.4. Roland FC-100

Met de programmeerbare voetcontroller de Roland FC-100 had ik alles in huis om al die losse pedaaltjes te vervangen. De FC-100 werd verbonden middels een midi-kabel met de GP-8. Vanuit je FC-100 kon je de GP8 dan bedienen. Dit was destijds “State of the art”.

De FC-100 wordt trouwens nog steeds veel toegepast bij live optredens van vele gitaristen. Het is een robuuste en duurzame controller die is ontworpen is, om te worden gebruikt op het podium maar ook in de studio.

Roland FC-100
De robuuste, duurzame FC-100

3. Welke soorten heb je

Er bestaan verschillende versies en bouwvormen. Mijn eerste multi-effectprocessor (Roland GP-8) was een losstaande effectprocessor, geschikt om in een 19″” rack te plaatsen. De pedalen werden via een midi-kabel verbonden.

Ook heb je nog alles-in-één multi-effectprocessors, waarbij de pedalen en de processor zich in een behuizing bevinden.

Zowel losstaande effectprocessors als alles-in-één multi-effectprocessors hebben hun eigen voor- en nadelen, afhankelijk van de behoeften en voorkeuren van de gebruiker.

3.1. Losstaande effectprocessors

De processor is dan meestal ondergebracht in een 19″” rack in je flightcase. De losse pedalen moeten middels midi of ander systeem verbonden worden met elkaar. Deze effectprocessors zijn over het algemeen de wat duurdere versies.

Voordelen van een losstaande effectprocessor:

  • Betere geluidskwaliteit: omdat losstaande effectprocessors zich volledig richten op één effect, zijn ze vaak in staat om een betere geluidskwaliteit te leveren dan multi-effectprocessors, die soms minder diepgaand en complex zijn in hun effecten.
  • Aanpasbaarheid: losstaande effectprocessors bieden vaak meer aanpasbaarheid en controle over de klank, omdat ze vaak speciaal zijn ontworpen om te worden gebruikt met bepaalde versterkers en gitaren.
  • Geen compromissen: losstaande effectprocessors stellen de gebruiker in staat om precies de effecten te kiezen die hij/zij nodig heeft, zonder zich zorgen te maken over het compromitteren van andere effecten die in een multi-effectprocessor zouden zitten.

3.2. Alles in een multi-effectprocessors

Hierbij zijn de processor en pedalen in een behuizing ondergebracht. Bij deze apparaten kan meestal direct de gitaarkabel ingestoken worden.

Er zijn tal van merken die deze effectprocessor aanbieden. Boss, bijvoorbeeld, heeft er een heel aantal van uitgebracht.

Voordelen van een alles-in-één multi-effectprocessors:

  • Compact en draagbaar: multi-effectprocessors zijn vaak klein en draagbaar. Op die manier kunnen ze gemakkelijk meegenomen worden naar optredens en repetities.
  • Meer variatie: multi-effectprocessors bieden toegang tot een breed scala aan effecten. Gebruikers hebben hierdoor meer variatie en mogelijkheden in hun klank.
  • Meer betaalbaar: hoewel sommige multi-effectprocessors duur kunnen zijn, zijn er ook veel betaalbare opties beschikbaar. Dit kan zeer aantrekkelijk zijn voor beginners of gitaristen met een beperkt budget.

Voorbeelden zijn:

  • Line 6 Helix
  • Boss GT-1000
  • Zoom G5n
  • TC Electronic G-System
  • Fractal Audio Axe-Fx III
  • Headrush Pedalboard
  • Kemper Profiler
  • Mooer GE300
  • Yamaha THR100H
  • Digitech RP360XP

4. De beste alles-in-een multiprocessors tot €200

Met zo’n groot aanbod aan multi-processors zie je af en toe de bomen door het bos niet meer.