Gitaar afstellen: doe het zelf of laat het doen?

Als gitarist weet je dat het belangrijk is dat je een gitaar moet afstellen voor de beste speelervaring. Een van de belangrijkste onderdelen van het afstellen van een elektrische gitaar is het afstellen van de hals. Dit heeft invloed op de actie van de snaren, de intonatie en het speelcomfort. Maar moet je dit zelf doen of kun je het beter laten doen?

In dit blog bespreek ik, hoe je je gitaar zelf kunt afstellen. Lees snel verder om erachter te komen hoe eenvoudig je sommige klusjes zelf kunt doen, en ontdek hoe leuk het kan zijn wanneer je je kennis vergroot van je instrument.

1. Waarom is het afstellen van je gitaar belangrijk?

Het afstellen van je gitaar is belangrijk om verschillende redenen. Ten eerste voorkomt het onnodige slijtage aan je instrument. Door namelijk je gitaar goed af te stellen, zorg je er onder andere voor dat de snaren niet te hoog boven de frets staan. Hierdoor hoef je minder kracht te zetten om de snaren in te drukken. Hierdoor slijten je snaren weer minder snel en gaan ze langer mee.

Daarnaast verbetert het afstellen van je gitaar de speelbaarheid. Als de snaren te hoog boven de frets staan, kan het moeilijk zijn om akkoorden te spelen en kan het geluid minder zuiver klinken. Door de gitaarhals en de brug goed af te stellen, zorg je ervoor dat de snaren gemakkelijk te bespelen zijn en dat de klank optimaal is.

Elektrische gitaren zijn er in vele vormen. Je hebt gitaren met een tremolo brug, bijvoorbeeld een Fender Stratocaster. Je hebt gitaren met een Floyd Rose (bewegende brug), maar je hebt ook gitaren met een vaste brug, zoals de Fender Telecaster. De gitaren met een Floyd rose en/of tremolo brug zijn meestal wat lastiger af te stellen en snaren te vervangen. Vooral als deze brug zwevend opgesteld moet worden. Maar het is wel goed te leren!

2. Gitaar onderhoud gereedschap

Voordat je begint met je gitaar af te stellen, is het wel handig om de volgende gereedschappen gereed te hebben liggen:

• zijkniptang: deze kniptang is handig om je snaren mee door te knippen
• passende kruiskop schroevendraaier: deze set is handig om de intonatie af te kunnen stellen
• een setje inbussleutels: om de snaren op de tremolobrug los of vast te kunnen draaien, maar ook om je actie hoogte in te stellen
• een stemapparaat: het stemapparaat zul je een heel aantal keren nodig hebben om steeds opnieuw te stemmen
• een capo: om onder andere de holling van je hals te controleren
• een microvezeldoek: om je gitaar daar waar nodig schoon te maken

Fender Factory microvezeldoek

Bekijk laagste prijs 

thomann.de

Toon alle verkopers (3)

Laatst bijgewerkt op: 11 mei 2024 – 20:42

3. Hoe stel je een elektrische gitaar af?

Bij een elektrische gitaar zijn er een aantal dingen die je zelf kunt doen. Denk hierbij aan de hals (halsslagpen of trussrod) afstellen, de actie van je snaren afstellen en de intonatie.

Hierbij wil ik ook een aantal dingen noemen die je niet zo vanzelfsprekend zelf kunt doen, zeker niet als je een beginner bent. Bijvoorbeeld het vlakken of vervangen van de frets. Dit is een klusje waar je veel ervaring mee moet hebben en ook speciaal gereedschap voor nodig hebt. Ook vergt het veel geduld van jezelf. Vanuit mijn ervaring adviseer ik dat je dit veel beter aan iemand over moet laten die dit vaker heeft gedaan, en er het juiste gereedschap voor heeft.

Elektrische gitaren zijn er in vele vormen. Je hebt gitaren met een tremolo brug, bijvoorbeeld een Fender Stratocaster. En je hebt ook gitaren met een Floyd Rose (bewegende brug), maar je hebt ook gitaren met een vaste brug, zoals de Fender Telecaster. De gitaren met de Floyd rose en/of tremolo brug zijn meestal de lastigere om snaren te vervangen en af te stellen. Vooral als deze brug zwevend opgesteld moet worden.

3.1 Gitaarhals afstellen

Problemen met de gitaarhals behoren tot de meest voorkomende problemen waar je als gitarist mee te maken gaat krijgen. Van zoemende snaren tot slijtage van de fretten, deze problemen kunnen je speelervaring beïnvloeden en, als ze onbehandeld blijven, zelfs je gitaar beschadigen.

De gitaarhals bestaat uit verschillende onderdelen, zoals de kop, de toets en de frets. Elk van deze onderdelen kan problemen veroorzaken als ze niet goed worden onderhouden of als er slijtage optreedt. Hieronder bespreek ik de meest voorkomende problemen met de gitaarhals.

Lees hier mijn blog Hoe je de gitaarhals kunt afstellen.

3.1.1 Fret buzz

Een van de meest voorkomende problemen met de gitaarhals is fret buzz. Dit is het geluid dat wordt veroorzaakt wanneer een snaar tegen een fret aanbotst en een zoemend geluid produceert in plaats van een duidelijke toon. Fret buzz kan verschillende oorzaken hebben, waaronder een te lage actie, een kromme hals, een te lage topkam of een onjuiste afstelling van de brug.

Om fret buzz op te lossen, moet je eerst de oorzaak achterhalen. Als de actie te laag is, moet je de hoogte van de snaren verhogen door de brug of de topkam aan te passen. Als de hals gekromd is, moet je deze rechtzetten. Als de topkam te laag is, moet je deze vervangen door een nieuwe topkam. En als de brug verkeerd is afgesteld, moet je deze opnieuw afstellen.

3.1.2 Neiging tot kromming

Een andere veelvoorkomende probleem met de gitaarhals is een neiging tot kromming. Dit kan gebeuren als gevolg van temperatuurveranderingen, vochtigheid of gewoon door het gebruik van de gitaar. Een gekromde hals kan invloed hebben op de bespeelbaarheid van de gitaar en kan leiden tot fret buzz, hoge actie en andere problemen.

Om een gekromde hals te herstellen, moet je de gitaar hals afstellen. Dit kan worden gedaan door de truss rod aan te passen. De truss rod is een metalen staaf die door de hals van de gitaar loopt en die kan worden aangepast om de kromming van de hals te corrigeren. Het is belangrijk om voorzichtig te werk te gaan bij het afstellen van de truss rod om te voorkomen dat je de hals beschadigt

3.1.3 Hoge actie

Hoge actie betekent dat de snaren te hoog boven de frets staan. Dit kan het gevolg zijn van een te hoge topkam, een te hoge brug of een gekromde hals. Hoge actie kan invloed hebben op de bespeelbaarheid van de gitaar en kan leiden tot vermoeidheid van je vingers en een slechte intonatie.

Om hoge actie op te lossen, moet je eerst de oorzaak achterhalen. Als de topkam bijvoorbeeld te hoog is, moet je deze vervangen door een nieuwe topkam. Als de brug te hoog is, moet je deze verlagen. En als de hals gekromd is, moet je deze afstellen met behulp van de truss rod.

Lees hier mijn blog Actie gitaar afstellen.

3.1.4 Dode plekken

Dode plekken zijn plaatsen op de toets waar een snaar niet goed klinkt. Dit kan een ongelijkmatige fretslijtage zijn of een probleem met de hals. Dode plekken hebben uiteindelijk wel degelijk invloed op de bespeelbaarheid van je gitaar, en kunnen leiden tot onjuiste intonatie en slechte geluidskwaliteit.

Om dode plekken op te lossen, moet je eerst de oorzaak achterhalen. Als het probleem wordt veroorzaakt door ongelijkmatige fretslijtage, moet je de frets laten vervangen of laten vlakken. Als het probleem wordt veroorzaakt door een probleem met de hals, moet je de gitaarhals afstellen.

3.1.5 Problemen met intonatie

Intonatie verwijst naar de nauwkeurigheid waarmee de snaren op de juiste toonhoogte worden gestemd over de hele toets. Problemen met de intonatie kunnen worden veroorzaakt door mijn eerder genoemde factoren, een verkeerde afstelling van de brug, ongelijkmatige fretslijtage en de snaarhoogte.

Om deze problemen met de intonatie op te lossen, moet je eerst de oorzaak achterhalen. Als het probleem wordt veroorzaakt door een verkeerde afstelling van de brug, moet je de brug opnieuw afstellen. Als het probleem wordt veroorzaakt door ongelijkmatige fretslijtage, moet je de frets laten vervangen of laten vlakken. En als het probleem wordt veroorzaakt door de snaarhoogte, moet je de hoogte van de snaren aanpassen.

Lees mijn blog Gitaar intoneren.

3.1.6 Gitaar pickups afstellen

Belangrijk hierbij is dat de gitaar pickups of ook wel gitaar elementen niet te hoog staan, maar ook weer niet te laag. Als ze te hoog staan kunnen ze wat te modderig klinken, te vet zeg maar. Daar in tegen als ze te laag staan, kunnen ze weer te dun klinken. Door er mee te experimenten moet je nu de juiste hoogte gaan zoeken waarbij ze lekker vet klinken, maar ook weer niet te vet. Hier komt dan ook weer jouw persoonlijke voorkeur bij kijken.

De meeste elementen kunnen je verstellen door met een kruiskop-schroevedraaier de schroefjes aan onder- en bovenkant te verstellen. Je kunt er voor kiezen om ze ietwat schuin af te stellen. Een dikke E-snaar heeft wat meer body, dus kan van zich zelf al wat steviger klinken. Dus wat vaak gedaan wordt, is om de dunne E-snaar wat dichterbij te zetten als de dikke E-snaar. Hierdoor komt je sound wat meer in balans.

Uiteindelijk is het gewoon een kwestie van uitproberen, bovenstaande is een richtlijn, om je op weg te helpen. Jij moet voor jezelf kijken of dit goed is voor jou. Uiteindelijk doet de ervaring zijn werk, en weet je precies hoe je ze hebben wilt.

Lees ook mijn blog Gitaar elementen afstellen.

3.1.6 Hoe deze problemen op te lossen

Nu je de meest voorkomende problemen met de gitaarhals kent, vraag je je misschien af hoe je deze problemen zelf kunt oplossen. Hoewel sommige problemen enigszins ingewikkeld kunnen zijn om zelf op te lossen, zijn andere problemen vrij eenvoudig te verhelpen.

Om de meeste problemen met de gitaarhals op te lossen, heb je tijdens het onderhoud van je gitaar een aantal gereedschappen nodig, waaronder een schroevendraaier, inbussleutels, tangen en een meetlint. Voor het afstellen van de truss rod heb je ook een inbussleutel nodig. Zorg ervoor dat je de juiste gereedschappen hebt voordat je begint met het oplossen van eventuele problemen.

4. Gitaar naar een professional brengen

Hoewel het zeker mogelijk is om veel problemen met de gitaarhals zelf op te lossen, zijn er sommige problemen die je misschien wel beter aan een professional kunt overlaten. Als je bijvoorbeeld geen ervaring hebt of je durft het niet aan om de truss rod af te stellen, kun je je gitaar beter naar een professional brengen om dit te laten doen. Hetzelfde geldt voor problemen met de frets of de topkam.

4.1 Kosten voor het laten afstellen van een gitaar

Het laten afstellen van een gitaar door een professional brengt natuurlijk kosten met zich mee. De kosten kunnen variëren, afhankelijk van verschillende factoren, zoals de staat van de gitaar, het type afstelling dat nodig is en de ervaring van de professional. Gemiddeld kunnen de kosten voor het laten afstellen van een gitaar variëren van €50 tot €100. Dit kan duur lijken, maar het is belangrijk om te bedenken dat een professionele afstelling ervoor zorgt dat je gitaar optimaal presteert en dat je er jarenlang plezier van kunt hebben.

Daarnaast kan een professional ook eventuele problemen met de gitaarhals of andere onderdelen opsporen en oplossen, waardoor verdere schade wordt voorkomen. Het is dus zeker de moeite waard om te overwegen je gitaar door een professional te laten afstellen.