De Gitaar Mensuur: Wat is het en hoe bereken je het?

Als je geïnteresseerd bent in gitaren, heb je waarschijnlijk wel eens gehoord van de term “gitaar mensuur“. Maar wat betekent dit eigenlijk? En waarom is het belangrijk om de mensuur van een gitaar te kennen?

De mensuur van een gitaar is een verwijzing naar de lengte van de trillende snaar tussen de kam en de brug. Het bepaalt de speelbaarheid en klank van de gitaar. Een kortere mensuur zorgt bijvoorbeeld voor minder spanning op de snaren en is daardoor makkelijker te bespelen. Een langere mensuur kan juist zorgen voor een vollere klank.

1. Wat is de betekenis van gitaar mensuur?

De betekenis van de gitaar mensuur heeft dus te maken met de lengte van de trillende snaar tussen de kam en de brug. Heel simpel gezegd het “gat” tussen de twee hoofdcomponenten van je gitaar, de brug en de kam.

2. Hoe bereken je de mensuur van een gitaar?

De mensuur van een gitaar berekenen is eigenlijk vrij eenvoudig. Het enige wat je hoeft te doen, is de afstand meten tussen de kam en de brug van de gitaar. Dit kun je doen met behulp van een liniaal of meetlint. Zorg ervoor dat je de snaar op spanning houdt terwijl je de meting uitvoert. De afstand die je meet, is de mensuur van de gitaar.

Echter, is het niet zo dat iedere snaar een andere lengte kan hebben? Juist ja, de zadels op de brug van een elektrische gitaar zijn instelbaar om het intoneren mogelijk te maken. Hierdoor heeft iedere snaar een ietwat eigen snaarlengte. Dit geldt ook voor een akoestische gitaar, alleen zijn hier geen zadels om de snaren langer of korter te maken. Hoe moet je de mensuur lengte van je gitaar nu accuraat meten? Het gemiddelde nemen van alle snaren? Dat is een te complexe en inaccurate manier.

Hier is een andere simpele oplossing voor. De beste manier is om de lengte op te nemen in het centrum van de gitaarhals, op de 12de fret. De snaarlengte, vanuit de 12de fret naar de kam, is voor alle snaren zo goed als gelijk. Als je nu die gemeten lengte vermenigvuldigt met 2, heb je de mensuurlengte van je gitaar te pakken.

Aangezien de grootste gitaarmerken Amerikaans zijn, en de Amerikanen deze ouderwetse eenheid nog steeds gebruiken, wordt de mensuur maat nog steeds vaak uitgedrukt in inches. Maar natuurlijk zijn er ondertussen ook nog andere grote merken die de mensuurmaat metrisch uitdrukken.

3. Waarom is de mensuur van een gitaar belangrijk?

De mensuur van een gitaar is belangrijk omdat het invloed heeft op de bespeelbaarheid en klank van de gitaar. Een kortere mensuur zorgt voor minder spanning op de snaren, waardoor de gitaar makkelijker te bespelen is. Een langere mensuur kan juist zorgen voor een vollere klank.

Ervaren spelers zijn hier zeer bewust van, terwijl beginners en minder ervaren spelers zich er wat minder bewust van zijn.

Door de mensuur van een gitaar te kennen, kun je een weloverwogen beslissing nemen bij het kopen van een nieuwe gitaar die past bij jouw speelstijl en voorkeuren. Het is dus zeker de moeite waard om hierop te letten bij het uitzoeken van een nieuwe gitaar!

4. Wat is de standaard mensuur van een gitaar?

Als voorbeeld nemen we even de 2 beroemdste elektrische gitaren ter wereld, welke ook nog eens beide een andere mensuur lengte hebben, de Fender Stratocaster en de Gibson Les Paul.

De Gibson Les Paul heeft met 24.75 inch een kortere mensuur als de Fender Stratocaster, 25.5 inch. Hierdoor kun je je voorstellen dat ook de ruimte tussen de frets ietwat kleiner is bij de Gibson ten opzichte van de Fender. Het is echter marginaal, en de meeste gitaristen zullen dit ook niet merken.

In ieder geval is het iets om rekening mee te houden, bijvoorbeeld voor mensen met kleinere handen. Bij die groep zal een Fender Mustang of Squier Mustang, met zijn mensuurlengte van 24 inch, waarschijnlijk prettiger aanvoelen. Nog een ander optie is de Harley Bentley JA serie.

4.1 Snaarspanning

De mensuur lengte drukt natuurlijk ook zijn stempel op de snaarspanning. Doordat de snaarlengte groter wordt, moet je de snaarspanning verhogen om de juiste toonhoogte te bereiken. Een gitaar met een kortere mensuur lengte heeft minder snaarspanning nodig.

Als we nu de Fender Stratocaster en de Gibson Les Paul weer met elkaar vergelijken, er vanuit gaande dat we de zelfde snaren met dezelfde dikte gebruiken, dat de Les Paul wat soepeler speelt. Het opdrukken en vibrato gaat ietwat makkelijker door de lagere snaarspanning.

De fender Stratocaster daarentegen, speelt wat strakker en voelt wat stijver aan door de hogere snaarspanning.

4.2 De invloed van de snaardikte op de gitaar mensuur

Uiteraard speelt de snaardikte van een snaar ook een rol bij de verschillende mensuurlengtes. Met de snaardiktes kun je bepaalde zaken compenseren. Zo kun je op de Les Paul, wat dikkere snaren gebruiken, zodat de snaren weer wat stijver aanvoelen. Een 09-42 snaren set zal je niet zo snel op de Les Paul zetten, maar eerder een 10-46, of zelfs nog iets dikker.

Op de Fender Stratocaster zou een 09-42 snaren set juist wel beter zijn, een 10-46 zal nog stijver aan gaan voelen. Maar natuurlijk kan dat net zo, het is allemaal een kwestie van persoonlijke voorkeur.

5. Bepaald de mensuur lengte je toon?

De mensuur lengte van een gitaar heeft dus zeker invloed op de klank, maar het is niet de enige factor die hierbij een rol speelt. Andere factoren, zoals het materiaal van de gitaar en de kwaliteit van de onderdelen, spelen ook een belangrijke rol.

Door de hogere snaarspanning op de grotere mensuurlengte, produceer je een sterkere helderheid in het lage segment. Daarom staan Stratocasters en Telecasters bekend om hun heldere en wat pittigere tonen.

Gitaren met een wat kortere mensuurlengte neigen meer warmer en voller te klinken. Hierdoor klinkt een Les Paul wat voller en en sustainrijker.

Maar wat als je de gedefinieerde toon van een Fender en het volle geluid en speelbaarheid van een Gibson wilt hebben. Een mooi verhaal is dat PRS zich daar midden jaren 80 over heeft bekommerd. PRS wilde dit gat, dat Fender en Gibson daar gelaten hebben, opvullen door hun modellen. De PRS Custom 24 en 22 hadden met een mensuurlengte van 25 inch het voordeel van het gevoel en het geluid.

6. De meest gebruikt mensuurlengtes

De meest gebruikte mensuurlengtes voor gitaren variëren van 24.75 inch tot 25.5 inch. Deze standaard mensuren worden, zoals eerder vermeld, vaak gebruikt door Gibson (alsmede Epiphone) en Fender (alsmede Squier). Een kortere mensuur, zoals die van de Gibson Les Paul, kan zorgen voor een soepelere bespeelbaarheid en een vollere klank. Een langere mensuur, zoals die van de Fender Stratocaster, kan juist zorgen voor een strakkere speelervaring en helderdere tonen.

Maar ook de modernere merken van bijvoorbeeld Ibanez en ESP gebruiken het vaakst 25,5 inch. Dit komt misschien door de meer pittigere en meer gearticuleerde gitaarklank, die je bijvoorbeeld vooral bij metal nodig hebt.

Maar desondanks zijn er ook nog steeds merken die Gibson geïnspireerde instrumenten prefereren.

7. Conclusie

Ja, de conclusie is wel, dat de mensuurlengte wel degelijk uitmaakt hoe een gitaar klinkt. Maar het is een van de factoren van hoe je gitaar klinkt. Ook je gebruikte elementen, houtwerk, snaren, enzovoorts hebben allemaal invloed.